Trabzon Haber Basın Tarihi
Sevgi ve saygıdeğer okuyucular! Trabzon haber basının da önemli kilometre
taşlarını oluşturan bircok gelişme yaşandı yıllardır.
Çağımızda ileri ülkelerle gen kalmış ülkeler arasındaki en
büyük farkın kitap — dergi - gazete - kütüphane ve okuyucu farkı olduğunu her
zaman belgeleriyle açıklıyoruz. Hatta insanların kafasına okul yapmadan
tarlasına okul kurulamadığının, kafasına bir bilgi yolu yapmadan tarlasından
yol vurulamadığını zaman zaman örnekleriyle açıklayarak kültürlü olmanım, adam
yetiştiren adam olmaya gayret etmenin değerine dikkat çekmekteyiz. Bu yazımızda
da iler ülkelerle aramızdaki bu farkları kapatmak için son on yılda Trabzon'un
bu konuda bütün Karadenız bölgesine ve hatta bütün Türkiye şehirlerine nasıl
örnek olduğunu belirtmeye çalışacağım.
Arşivimdeki belgelerden yaptığım tespitlere göre son 10
yılda Trabzon'da çıkan kitapların sayısı 53, gazetelerin çeşidi 30, dergilerin
çeşidi ise 42'dir. Bu asgari rakamdır. Gerçek rakam bundan çoktur. Bu bir
rekordur. Trabzonluların son on yılda ilim ve kültüre, bilgili kalkınmaya ne
kadar önem verdiklerini, ne kadar çok gazeteci, matbaacı ve yazar
yetiştirdiklerini, okuyucu sayısını ne kadar artırdıklarım, okullaşma oranında
ne kadar ilerlediklerini, toplum bilgi ve kulnr seviyesine ne kadar
yükselttiklerini ortaya koymaktadır. Ben bu gazetelerin, dergilerin,
kitapların, yazarların, gazetecilerin, matbaa ve yayınevlerinin adlarını da
tespit ettim amma çok uzun ve büyük yer alacağından onu başka bir yazımıza
bırakarak sadece fotoğraflarını sunuyorum.
Sadece şunu vurgulamak istiyorum ki bu sevindirici tablonun
en son örnekleri Trabzon haber basın tarihine de Türkiye
basın tarihine de geçmiştir. Bu kültüre! gelişmeye katkıda bulunan ve imzasını
atan herkese teşekkür ediyorum. Çünkü; Çocuklarımız artık kitaplarla
büyüyecektir.
Trabzon Akçaabat, Sürmene, Vakf-ı Kebir ve Maçka İlçeleri
gazetelerini çıkarmaya devam ediyor. Akçaabat Lisesi, Akçaabat İmam -Hatip
hısesi, Trabzon İmam - Hatıp Lisesi...
1919 — 1925 yılları arasında geçen olayların önemi
büyüktür Zıra, Trabzon vılâyeti ile olan
resmi devlet yazışmalarında bıle bu dönemde 6 yılda 25 Trabzon valısınin
değiştirildiği bir sosyal gerçek, Ayrıca bu dönemde Trabzon basınının en olayh
dönemleri olmuştur. Trabzon'un en büyük araştırmacılarındanı Karadeniz Yazarlar
Bırlığı iik Genel Başkanı rahmetli Cumhur Odabaşoğlu bu dönemi 1993 yılında bir
kıtap halınde yayınlamıştır. Bu kıtabında iki çok önemli itirazda bulunmuştur.
Şöyle ki:
1 -Milli Mücadele yıllarına ait yazılan kitapları neden
tarafsız yazılmamıştır, yani neden taraflıdır?
2- Milli mücadele döneminde Trabzon'da 10 adet civarında
gazele ve mecmua yayınlandığı halde neden sadece İstikbal Gazetesi'nin adı
verilmektedir? Neden sadece bu gazete tanıtılmaktadır?
Bu iki görüş benim de dıkkatimi çekti. Çünkü: Gerçekten
Trabzon basını savaş yıllarında da susturulamadı. Hepsının milli mücadeleye
katkısı vardı. Neden sadece İstikbal gazetesi gündemde?
Bu nedene biz bu dönemdeki bütün Trabzon gazetelerinin
adlarını ve tarihini verirsek Trabasn BâbÂli sinde topyekün verilen milli
mücadele daha iyi anlaşılmış olur.
Dahası var: Neden bu dönemde Faik Ahmet Barutçu Bey'in
başkanlık ettiği İsukbel Gazetesi (1918-1925) ile Ali Becil Beyin 1922'de
kurduğu (1923'te kapandı) Güzel Trabzon ve 1923'te kurduğu Halk (1923'te
kapandı) gazeteler arasında bır mücadele olmuştur?
Yine neden Trabzon'a gelen ve Trabzon'da bir gazete kurmak
isteyen deniz kurmay subayı Ahı Şokrü Bey Trabzon'da bu gazeteyi kuramamıştır?
Bunlar bıze meçhul amma Trabzon Bâb-ı Âli sıma dünya çapında
büyük olaylarıdır.
Çünkü: Mıllı
mücadele, Türkiye'nin varlık — yokluk davasınm, ölüm — kalım savaşı verdiği
yıllardakı mücadelesinin adıdır. Bu dönemin Trabzon Bâb-ı ÂH sini Trabzon haber camiası niye öğrenmesin?